Elke week valt nog meer dan één dode op onze wegen

De laatste tien jaar is het aantal verkeersdoden in West-Vlaanderen bijna gehalveerd. Die spectaculaire daling is al bezig sinds eind de jaren negentig. Deskundigen zeggen dat het niet gepast is om al victorie te kraaien. En dat blijkt ook uit ons onderzoek: vorig jaar vielen er op onze wegen toch nog 69 slachtoffers, ofwel meer dan één per week. “Het kan én moet nog beter”, daar is iedereen het over eens.

Fietsster Eliane (71) wordt vlakbij haar huis in Zonnebeke dodelijk aangereden, waarbij de dader vluchtmisdrijf pleegt. De Waregemse leerkracht David (39) valt met zijn scooter en overlijdt. Landbouwer José (60) uit Poperinge wordt vermoedelijk onwel achter het stuur van zijn terreinwagen en botst op een tractor. Het nieuwe jaar is nog geen drie weken ver en in onze provincie vallen er drie verkeersdoden te betreuren. Daarmee wordt de tendens van de voorbije jaren voortgezet, waarbij er gemiddeld meer dan één slachtoffer per week is.

Toch neemt het aantal verkeersdoden jaar na jaar af. In tien jaar tijd is het aantal bijna gehalveerd. “Naast de technologische vooruitgang – zoals dodehoekcamera’s en een grotere beveiliging voor inzittenden – legde de Vlaamse overheid ook meer nadruk op verkeersveiligheid”, zegt minister Hilde Crevits (CD&V), van 2009 tot en met 2014 verantwoordelijk voor Mobiliteit. “De infrastructuur werd verbeterd, zwarte punten werden aangepakt. Kijk naar Brugge: de volledige expresweg werd met tunnels en fietsbruggen conflictvrij. Zelf heb ik ook ingezet op meer en veiligere vangrails. En hoeveel fietstunnels zijn er niet bijgekomen? Ik ben zelf de tel kwijt geraakt.”

Schande

Ook de handhaving en sensibilisering is geëvolueerd, merkt ze op. “Toen de Vlaamse dodencijfers in 2014 weer toenamen, grepen we dat momentum aan om de Vlaming te mobiliseren om iets te doen tegen De schande van de 400“, pikt huidig minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) in. “Het aantal van 400 Vlaamse verkeersslachtoffers per jaar moest tegen 2020 gehalveerd zijn. We zochten en vonden een draagvlak voor pijnlijke maatregelen, zoals trajectcontroles en de snelheidsverlaging naar 70 km per uur op gewestwegen. Want meer dan de helft van de verkeersdoden valt op gewestwegen, zeker in West-Vlaanderen. Op die wegen is de grootste winst te boeken.”

Met de maatregelen kwam ook een mentaliteitswijziging, stelt minister Crevits vast. “Als we nu op restaurant gaan, wordt er meteen afgesproken wie er de autosleutels krijgt en niet zal drinken. Vroeger was de reactie: hopelijk staan ze niet te controleren. Als mijn kinderen uitgaan, ben ik altijd op mijn gemak. Ik wéét dat er altijd iemand in hun groep niet zal drinken. Maar we moeten blijven sensibiliseren. Als we er niet op blijven hameren, zal de aandacht verslappen. Je voelt trouwens dat de fietser steeds belangrijker wordt, terwijl er daar in de cijfers geen beterschap merkbaar is. De volgende Vlaamse regering zal nog meer moeten investeren in fietsveiligheid. Veiligere fietspaden, goede reglementeringen voor elektrische fietsen… Fietsveiligheid blijft onze achillespees.”

Geen hoera

Het aantal verkeersdoden kan en moet nog naar beneden. Daar zijn zowel de ministers als de verkeersdeskundigen het over eens. “We accepteren nog te veel doden”, zegt Davy Willaert, in 2010 een van de eerste verkeersdeskundigen van West-Vlaanderen. “Jaarlijks vallen er in Vlaanderen nog honderden verkeersslachtoffers, we mogen zeker nog geen hoera roepen. Het laaghangend fruit is geplukt, maar nu komt het zware werk. Er zijn nog te veel plaatsen waar de auto en de fietsers elkaar treffen, in veel stadscentra zijn ze nog niet bereid om de wagen nog meer aan de kant te schuiven. Snelheidsadaptatie, waarbij de wagen automatisch vertraagt als je te snel rijdt, zou perfect geïntroduceerd kunnen worden. Maar dat zijn geen populaire maatregelen. Plus, je bent afhankelijk van de ruimte die beschikbaar is, de budgetten…”

Daar is huidige mobiliteitsminister Ben Weyts het mee eens. “Het laaghangend fruit was voor mij al weggeplukt, ik moest al hoger op het laddertje kruipen. We moeten extra maatregelen nemen, zoals meer trajectcontroles. Binnen enkele weken stap ik naar het parlement met een subsidiereglement, waarbij ik tien miljoen euro vrij heb voor gemeenten die willen investeren in een veiligere schoolomgeving. Tijdens deze legislatuur investeerde ik 2,2 miljard euro in West-Vlaanderen, onder het vorige beleid was dat 1,8 miljard. Maar chapeau voor West-Vlaanderen. Daar hebben we de halvering bereikt, in de andere provincies nog niet. West-Vlaanderen doet het trouwens ook economisch en qua werkzaamheidsgraad heel goed. Toch wel een prestatie als je die allemaal kan combineren met verkeersveiligheid.”